HİPOTERMİ

oğuğa maruz kalma: hipotermi 

Soğuktan kaynaklanan en yaygın iki rahatsızlık hipotermi ve lokal donmalardır. Hipotermi vücut iç ısısının normalin altına düşmesi, lokal donma vücudun belli bir bölgesindeki hücrelerin donmasıdır. Bu rahatsızlıkların önlenebilmesi ve giderilebilmesi için öncelikle ısısının nasıl üretilip kaybedildiğini ve insan vücudunun soğuğa tepkilerini bilmek gerekir.Kaynakwh webhatti.com: 

Vücut ısısı düştüğünde (hipotermi) ilk önce zihin bulanması daha sonra bilinç kaybı gerçekleşir. Buz üzerinde patenle kaymak, kayak yapmak veya balıkçılık yapmak gibi kış faaliyetleri ile uğraşan kimseler, vücutlarının suyla ıslanmamasına dikkat etmelidirler. Donma ısısındaki sulara kaza sonucu düşülmesi çok tehlikelidir, çünkü ortalama öldürücü ıslanma zamanı (ölmesine yol açacak zaman) çocuklar ve birçok yetişkin için 30 dakikadan azdır. 

Eğer eksersizden sonra ve yemek yemeden az miktarda bile olsa alkol alınırsa hipoglisemi oluşabilir. Bu durum zihin bulanmasına ve zaman ve yer kavrama yeteneğinin kaybına, ayrıca ortam soğuksa vücut ısısının hızlıca düşmesine neden olur. Aynı anda yeterli miktarda gıda alınmazsa, az miktarda alkol bile uzun mesafeli yüzüşlerde veya kürek çekmek gibi uzun ve zorlu su sporlarından sonra çok tehlikeli olabilir. 

İnsanın soğuğa karşı olan en etkili önlemi zekasıdır. 28°C `nin altındaki sıcaklıklarda insan vücudu üretebildiğinden daha fazla ısı kaybetmeye başlar. İnsanlar soğuk ortamlarda zekâlarının ürünü olan giysi ve barınak gibi önlemlerle dış ortamdan kendilerini izole etmeye çalışırlar.Kaynakwh webhatti.com: 

Bilgili ve mantıklı olmak soğuk hava şartlarında daha da önem kazanır. Tehlikeli durumlar önlem alınabilecek kadar önceden fark edilebilmeli ve daha da önemlisi her koşula hazırlıklı olunmalıdır. Hipotermi ölümlerinin çoğu geçiş mevsimlerinde kişilerin şartların değişmesine hazır olmadığı durumlarda gerçekleşmektedir. 

Hipotermi ve donma, dağcıları, erken baharda hayvanlarını otlağa çıkaran çobanları, göreve giderken karda mahsur kalanları, nöbet tutan askerleri, sokakta yaşayan evsizleri tehdit ediyor en çok. Hipotermi vücudu genel olarak etkiliyor, donma ise genellikle ayak ve el parmakları, burun ucu, kulak gibi organlarda meydana geliyor. Gerek hipotermi gerekse donmayla baş etmek, kötü sonuçlarından korunmak hepimizin alabileceği basit önlemlerle mümkündür. 

Hipotermiye girenlerin vücut ısısının birden bire artırılmaya çalışılması yanlış. Bu durumdaki bir insanın öncelikle ıslaksa elbiseleri çıkarılmalı ve vücudu rahatlatılmalı. Vücudun soğuk metallerle teması kesilmeli. Varsa kuru bir şey (elbise, battaniye olabilir) üzerine yatırılmalı. Hasta sarılmalı. Ancak vücut birdenbire ısıtılmaya kalkışılmamalı. Bu yarardan çok zarar veriyor. Metabolizma karşı reaksiyon gösteriyor, ölüme bile yol açabiliyor. 

Yaşlılar, çocuklar, kalp ve damar hastaları, şeker hastaları hem hipotermi hem de donma açısından daha büyük risk altında Bu yüzden soğuk günlerde dar elbiselerden kaçınmalı. Damar sorunları olanlar soğuğa mümkün olduğu kadar maruz kalmamalı. İlla soğukta bulunulması gerekiyorsa hareket etmek, ellerin ovuşturulması, kaslardan enerji çıkmasına dolayısıyla ısı kaybını yerine konulmasına yardımcı oluyor. 

Aşırı soğuğa maruz kalmanın veya vücut ısısını düşüren diğer nedenlerin giderilmesinde giysi ve barınak kadar hareketin de ısıyı arttırıcı rolü var. Hareketlilik dolaşımı hızlandırıyor. 

Hipoterminin başlangıcındaki uykuya eğilim ve eylemsizlik, zorlu kas hareketleriyle aşılmalı. Özellikle dinlenme anında ve uykuda vücut hissedilmeden ısı kaybediyor. Isı kaybı, vücudun uykuda metabolizma hızını düşürmesiyle hayati önem kazanıyor. Kış uykusuna yatan bütün memeliler, vücut yüzeylerini küçülterek ısı kaybını engellemeye çalışıyor. İnsan da soğuğa maruz kaldığında örneğin uykuda üstünü açtığında büzüşür. İşte hipotermi hissedildiğinde vücut yüzeyini küçültmek de önem taşır. 

• Soğuk ortamda rüzgardan kaçın. Kapalı yerlerden çıkmayın. 
• Yeterli derecede sıvı almazsanız kan koyulaşır. Bol, sıcak sıvı alımı donmayı geciktirir. Özellikle şekerli içecekler kas hareketlerini motive ettiği için donmayı engeller. 
• Soğuk, kalori harcanmasını artırır. Bol kalorili (örneğin karbonhidratlı, şekerli) gıdaları tercih edin. 
• Bol ayakkabı giyin. Ayak parmaklarınız ayakkabınızın içinde rahatça oynayabilsin. Kat kat çorap giymeyin. Bir ince ve bir de kalın çorap yeterli. 
• Çok katlı ve bol giysileri tercih edin ki vücut ısınız içinde dolabilsin. 
• İki parmak eldiven giyin. Parmakların bir arada olması nedeniyle beş parmak eldivenden daha sıcak tutar. 
• Uzun süre hareketsiz kalmayın. 
• Alkol kesinlikle içmeyin. Çok tehlikelidir. Hipotermiyi artırır. Kısa süre ısıyı artırıyor ancak hemen sonra zararlı etkisi ortaya çıkıyor. 
• Hipotermiye maruz kalanlara soğuk içecek verilmemeli. Bilinç açıksa sıcak sıvılar ağızdan içirilmeli. Bilinci kapalıysa damar yoluyla verilecek sıvılar yine ısıtıcıdan geçirilmeli. 
• Hipotermiye maruz kalanlar birdenbire ısıtılmamalı. Kapalı bir ortamda, giysileri çıkarıldıktan sonra varsa uyku tulumuna alınması en uygun ilkyardım yöntemi. Hatta giysilerini çıkarmış birinin hipotermiye girmiş kişinin yanına, uyku tulumuna girmesi ısı transferine yarar. 
• Hipotermiye giren kişi kademeli olarak ısıtılmalı. Birden sobanın dibine oturtulmamalı. Oda sıcaklığı yeterlidir. 
• Büyük damarların geçtiği yerlere (koltuk altı, kasıklar) içinde sıcak su bulunan (en fazla 
35- 40 derece) şişe veya termofor konması işe yarar.